Alacağınızı bir türlü tahsil edemiyor, telefonlarınıza çıkmayan borçlunuz yüzünden geceleri uykunuz mu kaçıyor? Hakkınız olanı yasal yollarla geri almanın ilk ve en önemli adımı olan icra takibinin, aslında korktuğunuz kadar karmaşık bir süreç olmadığını biliyor muydunuz? Doğru belgelerle yola çıktığınızda, bu süreç sizin için bir labirent değil, hedefe giden net bir yola dönüşür. Unutmayın, hukukta en zayıf mürekkep, en güçlü hafızadan daha kalıcıdır. Şimdi, alacak mücadelenizdeki en güçlü silahlarınız olan o belgelerin neler olduğunu ve bu süreci nasıl yöneteceğinizi tüm detaylarıyla inceleyelim.

İcra Takibi Nedir ve Neden Doğru Belgeler Hayat Kurtarır?

İcra takibi, en basit tanımıyla, borcunu zamanında ve rızasıyla ödemeyen bir kişiden (borçlu), alacaklının talebi üzerine, devlet gücü (icra daireleri) kullanılarak alacağın tahsil edilmesi sürecidir. Bu süreç, sizin “Benim şu kişiden şu kadar alacağım var” beyanınızla değil, bu beyanı kanıtlayan belgelerle başlar. İşte bu noktada belgelerin önemi ortaya çıkar. Doğru ve eksiksiz belgelerle başlatılan bir takip:

  • Süreci Hızlandırır: İcra dairesi, talebinizi ve dayanak belgelerinizi inceleyerek işlemi hızla başlatır. Eksik veya hatalı belge, işleminizin en başından reddedilmesine veya haftalarca uzamasına neden olabilir.
  • Borçlunun İtirazını Zayıflatır: Elinizde fatura, sözleşme veya senet gibi güçlü bir belge varsa, borçlunun “böyle bir borcum yok” demesi neredeyse imkansızlaşır. İtiraz etse bile, açılacak bir davada elinizdeki belge sizin en büyük kozunuz olur.
  • Hukuki Güvenlik Sağlar: Tüm adımları yasal ve ispatlı bir zeminde atmanızı sağlar. Bu, sizi olası bir haksız takip suçlamasından da korur.

İcra Takibi Türleri ve Her Biri İçin Gerekli Belge Setleri

Türkiye’de icra takipleri temel olarak üçe ayrılır ve her birinin gerektirdiği belge seti farklıdır. Alacağınızın niteliğine göre hangi yola başvuracağınızı bilmek, doğru belgeleri hazırlamanın ilk adımıdır.

1. İlamsız İcra Takibi (En Yaygın Tür)

Herhangi bir mahkeme kararına dayanmayan, para ve teminat alacakları için başvurulan en yaygın takip yoludur. Neredeyse tüm ticari ve bireysel alacaklar bu kategoriye girer.

  • Alacağın Varlığını İspatlayan Belge (En Kritik Unsur): Bu, takibinizin temel direğidir. Elinizde ne varsa, onu kullanmalısınız. Örnekler:
    • Fatura: Mal veya hizmet satışından kaynaklanan alacaklar için kesilmiş ve borçluya tebliğ edilmiş faturalar.
    • Sözleşme: Taraflar arasında imzalanmış, borç ilişkisini açıkça belirten her türlü sözleşme (kira kontratı, satış sözleşmesi, hizmet sözleşmesi vb.).
    • Cari Hesap Ekstresi: Ticari işletmeler arasında, üzerinde mutabakat sağlanmış cari hesap dökümleri.
    • Banka Dekontu: Borç olarak para gönderdiğinizi gösteren ve açıklama kısmında “borç” veya benzeri bir ibare bulunan banka transfer makbuzları.
    • İhtarname: Borçluya noter aracılığıyla gönderdiğiniz ve borcunu ödemesini talep ettiğiniz ihtarname.
    • Yazılı Borç İkrarı: Borçlunun size borcunu kabul ettiğine dair imzaladığı herhangi bir yazılı belge, e-posta veya mesaj.
  • Takip Talebi Formu: Bu, icra dairesinden temin edilen veya UYAP (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi) üzerinden doldurulan standart bir formdur. İçerisinde alacaklı ve borçlunun kimlik/adres bilgileri, borcun sebebi, miktarı ve faiz talebi gibi bilgiler yer alır.
  • Vekaletname: Eğer bu süreci sizin adınıza bir avukat yürütecekse, noterde düzenlenmiş bir vekaletnamenin sunulması zorunludur.
  • Kimlik Fotokopisi: Takibi başlatan alacaklının kimlik belgesinin bir sureti.

2. Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu (Çek, Senet ve Poliçe)

Bu, elinde çek, bono (emre muharrer senet) veya poliçe gibi kıymetli evrak bulunan alacaklılar için özel olarak düzenlenmiş, çok daha hızlı ve etkili bir takip yoludur.

  • Kambiyo Senedinin Aslı: En önemli kural budur. Fotokopi veya suret kabul edilmez. Senedin (çek, bono, poliçe) aslını icra dairesine ibraz etmek zorundasınız. İşlem sonunda bu asıl size iade edilir veya kasada saklanır.
  • Takip Talebi Formu: Yine standart takip talebi doldurulur.
  • Vekaletname veya Kimlik Fotokopisi.

Önemli Not: Bu takip yolunda borçlunun itiraz süresi 5 gündür ve itirazını normal bir dilekçe ile değil, İcra Mahkemesi’ne dava açarak yapmak zorundadır. Bu da alacaklı için büyük bir avantajdır.

3. İlamlı İcra Takibi (Mahkeme Kararına Dayalı)

Eğer alacağınızla ilgili daha önceden bir mahkeme kazanmışsanız, yani elinizde lehinize bir mahkeme kararı (ilam) varsa, başvuracağınız yol budur. Bu, en güçlü takip türüdür çünkü borcun varlığı zaten mahkeme tarafından tespit edilmiştir.

  • Mahkeme Kararının Aslı veya Onaylı Sureti: Davayı gördüğünüz mahkemeden alacağınız, “aslı gibidir” kaşeli veya elektronik imzalı mahkeme kararı.
  • İlam Suret Harcı Makbuzu: Kararı mahkemeden alırken ödediğiniz harcın makbuzu.
  • Takip Talebi Formu.
  • Vekaletname veya Kimlik Fotokopisi.

Bu takip türünde borçlunun borcun esasına itiraz etme hakkı yoktur. Sadece borcu ödediğini, ertelendiğini veya zamanaşımına uğradığını iddia edebilir.

“Elimde Hiçbir Belge Yok, Ne Yapmalıyım?”

Bu, birçok alacaklının korkulu rüyasıdır. Arkadaşınıza, akrabanıza “hatır için” borç verdiniz ve elinizde hiçbir yazılı belge yok. Bu durumda alacağınızı tahsil etmek imkansız mıdır? Hayır, ama çok daha zordur. Belgesiz bir alacak için doğrudan ilamsız icra takibi başlatabilirsiniz. Ancak borçlu, kendisine ödeme emri ulaştığında büyük ihtimalle bu borca itiraz edecektir. Borçlu itiraz ettiğinde takip durur ve sizin bu itirazı kaldırmak için 6 ay veya 1 yıl içinde İtirazın İptali Davası açmanız gerekir. İşte bu davada alacağınızı başka delillerle ispatlamak zorunda kalırsınız:

  • Banka Dekontları: Para transferini gösteren dekontlar en güçlü kanıtlardandır.
  • Tanık Beyanları: Borç verme olayına şahit olan kişilerin ifadeleri.
  • Yemin Teklifi: Başka hiçbir deliliniz yoksa, mahkemede borçluya yemin teklif edebilirsiniz.
  • Elektronik İletişim Kayıtları: WhatsApp, SMS veya e-posta üzerinden borcunu kabul ettiğine dair yazışmalar delil olarak kullanılabilir.

Belgeleri Hazırladıktan Sonraki Süreç: Adım Adım Başvuru

Doğru belgeleri bir araya getirdikten sonra süreç oldukça basittir:

  1. Yetkili İcra Dairesini Bulun: Kural olarak, borçlunun yerleşim yerindeki (ikametgah adresi) icra dairesi yetkilidir. Sözleşmede yetkili bir yer belirtilmişse orası da olabilir.
  2. Takip Talebini Doldurun: Belgelerinizle birlikte icra dairesindeki tevzi bürosuna gidin ve takip talebini doldurun.
  3. Harç ve Masrafları Ödeyin: İcra takibi başlatmak ücretlidir. Başvuru harcı, peşin harç (alacağın belli bir oranı), tebligat gideri ve diğer dosya masraflarını vezneye ödemeniz gerekir.
  4. Ödeme Emri Gönderilir: Siz masrafları yatırdıktan sonra icra dairesi, borçluya hazırlanan ödeme emrini tebliğ eder.
  5. Süreç Başlar: Borçlu, tebligatı aldıktan sonra yasal süre (genellikle 7 gün) içinde ya borcunu öder, ya itiraz eder ya da hiçbir şey yapmaz. Hiçbir şey yapmazsa takip kesinleşir ve haciz aşamasına geçilir.

İcra Takibi Masrafları Hakkında Genel Bilgiler

Masraflar alacak miktarına ve dosyanın durumuna göre değişir. Aşağıdaki tablo genel bir fikir vermesi amacıyla hazırlanmıştır:

Masraf Kalemi Açıklama
Başvurma Harcı Her yıl değişen maktu (sabit) bir ücrettir.
Peşin Harç Takibe konu alacak miktarının %0,5’i (binde beşi) oranındadır.
Vekalet Suret Harcı Avukat ile takip yapılıyorsa ödenen maktu bir harçtır.
Tebligat ve Dosya Giderleri Borçluya gönderilecek tebligatların posta masrafı ve diğer dosya masraflarını kapsar. Borçlu sayısına göre artar.

Unutmayın: Yaptığınız tüm bu masraflar ve avukatlık ücreti, takibin sonunda borçluya yükletilir. Yani siz alacağınızı tahsil ettiğinizde, bu masrafları da geri alırsınız.

Görüldüğü üzere, icra takibi başlatmak, doğru belgelerle donandığınızda aşılamayacak bir engel değildir. Elinizdeki kanıtlar, alacak mücadelenizdeki en güçlü silahınızdır. Bu belgeleri bir araya getirmek, sadece yasal bir prosedürü tamamlamak değil, aynı zamanda hakkınız olanı geri alma yolunda attığınız kararlı ve somut bir adımdır. Artık bilgiyle donanmış olarak, alacağınızı tahsil etmek için gereken ilk adımı güvenle atabilirsiniz.